Laatst geüpdatet op 23 augustus 2024
‘Wat maakt toch dat het zo druk in mijn hoofd is?’ vroeg ze. ‘Ik voel me opgejaagd en onrustig, heb eigenlijk altijd haast en kan me ook niet zo goed concentreren en misschien wel het ergste, ik ben zo ontzettend moe!’
Er volgt een diepe zucht.
‘Voelt het alsof je de hele tijd aan staat?’ vroeg ik.
‘Ja precies dat’, zegt ze. ‘Misschien dat ik daarom ook slecht slaap. Kon ik die uitknop maar vinden!’
Is het stress?
Je chronisch zo gestresst voelen kan met van alles te maken hebben, zoals o.a. PTSS, autisme, ad(h)d, een burn-out, een moeilijke periode waarin veel op je afkomt etc.
En het kan ook zijn dat je hoog-sensitief bent (1 op de 5 mensen is dat tenslotte) en dat je daar nu alleen maar de schaduwkanten van ervaart. Die komen nl. vanzelf naar voren als je in een niet passende omgeving leeft en werkt.
Ik noem dit omdat het inzicht en de acceptatie van hoogsensitief zijn mij persoonlijk veel heeft gebracht. Het is zo’n mooie kracht en het is de bedoeling dat we die inzetten! Het is niet de bedoeling dat we het ontkennen om wat voor reden dan ook waardoor we continu over onze grenzen gaan en laten gaan, met als gevolg dat we de valkuilen (chronische stress) ervaren en niet de mooie kanten.
→ Meer weten over HSP, lees dan mijn blog ‘hoogsensitiviteit als superpower’
Wanneer dit je aanspreekt is het zeer de moeite waard om uit te zoeken of je hoogsensitief bent. De nieuwste testen kun je vinden via de link hieronder. Ik ben een groot fan van Dr. Severine v.d. Voorde die expert en ervaringsdeskundig is en nieuw onderzoek heeft gedaan.
→ Vermoed je of weet je dat je hoogsensitief bent maar je hebt vooral last van die valkuilen, kan ik je oprecht dit boek/deze website aanbevelen. Hier is waardevolle, wetenschappelijk onderbouwde informatie en een vragenlijst, waardoor je zeker komt te weten of je dit mooie aangeboren kenmerk hebt.
Een hoofd vol met gedachten
Wanneer we voortdurend ‘aan’ staan, vergeten we vaak WIE we zijn en we vergeten OM te zijn. Sommige mensen staan chronisch in die actie-stand, kunnen geen rust vinden en weten niet beter. Het is voortdurend druk in hun hoofd. Ze geven ook vaak het antwoord: ‘goed maar druk’ als je vraagt hoe het gaat. Hun zenuwstelsel is overbelast. Ik praat veel met mensen hierover en ik ken het ook van mezelf.
Piekeren en zorgen maken gaan vaak over de toekomst. We zijn bang voor wat er zou kunnen gebeuren. We hebben monologen in onszelf, zoals:
- laat ik het maar niet doen want het mislukt toch weer
- hoe moet het als straks mijn ouders meer zorg nodig hebben
- wie ben ik nog als straks het nest leeg is
- wat als hij een ander heeft etc etc.
We kunnen ons ook enorm zorgen maken over iets in het verleden en dan gaat het over iets dat had moeten of juist niet had moeten gebeuren, zoals:
- had ik maar niet zo onaardig gedaan tegen mijn vriend/vriendin
- was ik maar wat vaker mijn ouders gaan bezoeken toen het nog kon
- had ik maar een andere studiekeuze gemaakt
- was ik maar maar meer gaan reizen toen ik jong was etc etc.
Een onschuldig wolkje dat voorbijkwam (alleen maar een gedachte) is een zware en grijze wolk boven ons hoofd geworden omdat we er van alles bijhaalden.
Gedachten gaan met je aan de haal
Dingen in de toekomst kunnen alleen ervaren worden als een gedachte. Want we zíj́n daar nog niet.
Dingen uit het verleden ervaren we ook slechts in onze gedachten. Want we zijn daar niet meer en kunnen ook niet terug.
Uiteraard hebben we de toekomst nodig om te plannen, afspraken te maken en doelen te stellen en het verleden kan ons wijze levenslessen leren. We hebben ons denken daarbij nodig. Ons denken is dan ook een slimme tool waar we goeie dingen mee kunnen doen.
Maar die geweldige tool gaat met ons aan de haal als we niet uitkijken. We laten ons er heel gauw door meeslepen en we lekken dan energie. Misschien ben je daarom wel zo moe?
We vergeten in de momenten dat we ons laten meevoeren in die gedachtestromen om ook nog simpelweg te zijn. Zijn met alle aandacht voor wat er in het hier en in het nu is.
Emoties volgen op gedachten
We láten ons met de stroom meevoeren in een (vaak neerwaartse) spiraal en halen er van alles bij over wat er in het verleden is gebeurd en vast en zeker in de toekomst ook weer zal gaan gebeuren (..als dit en als dat en wat dan en hij zal vast weer zo doen en zij zal dan dat zeggen en ik weet dan niet hoe ik voor mezelf moet opkomen en laat weer over mijn grenzen gaan… etc.). En opeens zomaar is daar die somberheid, die moedeloosheid..
Emoties zijn volgzaam. Die komen vanzelf achter je gedachten aan fietsen.
Wist jij:
Dat ons lichaam precies hetzelfde voelt wanneer we aan de situatie dénken dan wanneer de situatie daadwerkelijk aan de hand zou zijn? Het je vóórstellen levert precies hetzelfde op aan spanning, angst en paniek.
Dat is hoe ons autonoom zenuwstelsel is ingesteld. Het is een feilloos beveiligingssysteem dat ons al miljoenen jaren dient. Het is een beetje vergelijkbaar met AI (kunstmatige intelligentie). Die haalt uit alles wat beschikbaar is aan data (het hele internet) de informatie waar wij om vragen.
Maar we zijn inmiddels als mensheid geëvolueerd door de tijd heen. We zijn meer dan onze gedachten. We kunnen boven onze gedachten uitstijgen en ze observeren en besturen. Wanneer we op de ‘automatische piloot’ leven, is het dan niet zo dat we een soort van ongeleid projectiel zijn(?!)
→ Kom te weten of je invloed hebt op je zenuwstelsel!
Monkey-mind
Een aapje dat van de ene boom naar de andere springt is een goeie metafoor voor een ongeleid projectiel. Boeddhisten noemen onze gedachten dan ook wel ‘monkey-mind’.
We zíj́n niet dat aapje.
En het aapje springt wel vaak op de voorgrond maar daarachter is ons ware wezen, dat (zelfs) losstaat van onze persoonlijkheid. Hier kunnen we ons bewust zijn van onze gedachten, van de monologen en de dialogen. We kunnen ze observeren en aanpassen of loslaten.
We kunnen vanuit die ‘ruimte’ waarnemen in welke innerlijke staat we verkeren. We staan daar (even) bij stil. Dat is heel wat anders dan meegesleept worden door gedachtestromen toch?
Hoe maak je je hoofd rustiger
Het goede nieuws is dat we kunnen leren om onze gedachten en emoties te beheersen en te besturen.
Mediteren is hierbij – ik zou bijna zeggen – van cruciaal belang. Het heeft mij in ieder geval geholpen.
→ Ontdek waarom ik ging mediteren en wat het ook voor jou kan doen.
- Wanneer je merkt dat je piekert helpt het om jezelf te vragen: ‘hoe zou ik me voelen als ik er niet van alles bij zou denken en verbeelden. Hoe zou het met mij gaan als ik alleen maar focus op wat er nu feitelijk is?’ Je kijkt om je heen en ziet je omgeving, je voelt je lijf en je adem, je hoort bepaalde geluiden, misschien ruik je een bepaalde geur. Je zal meteen meer rust ervaren.
-
Bedenk dat de (vervelende) situatie waarover je piekert er is en dat je daar nu niets aan kunt veranderen. Zeg tegen jezelf: ‘zodra ik wél iets kan doen dan maak ik die keuze vanuit deze aanwezigheid, deze kalmte. En niet vanuit de stressreactie!’ Omdat, als we in het hier en nu zijn, we kunnen verbinden met een grotere intelligentie*.
- Weet dat je de rust en kalmte vanuit je zelf kan oproepen. Realiseer je dat je niet meer volledig afhankelijk bent van externe factoren of andere mensen. Gelukkig maar want niets is blijvend, alles gaat voorbij. Zo is het leven. Dat aanvaarden brengt al rust.
Aanvaarden dat alles ook weer voorbij gaat
Want je kunt niets zeker weten en alles gaat voorbij maar ik geloof in jou en mij..
uit: Avond van Boudewijn de Groot
Het is natuurlijk een liefdeslied maar het refrein is passend bij waar het hier over gaat. Als we niets zeker weten en alles voorbijgaat en we daar niet meer bang van worden maar het aanvaarden, dan snappen we hoe zinloos het is om te piekeren over het verleden of de toekomst.
En dan gaan we het nog steeds doen. Het is niet opeens uit ons systeem. Gedachten en emoties zullen zich blijven opdringen alleen het verschil is het weten dat jij veel meer bent dan dat en dat jij – tot op zekere hoogte – achter de knoppen zit.
Bewustwording zet de verandering in gang
Als ik te weinig heb geslapen of overprikkeld ben, dan voel ik me niet goed en ligt somberheid op de loer. Voorheen lag die daar niet lang want ik was een gemakkelijke prooi. Ik werd er meteen in meegesleept.
Nu ik daarop terugkijk zie ik hoe belangrijk bewustwording is. Inmiddels ervaar ik dat er van alles op de loer kan liggen maar ik ben alert daarop en laat me niet meer zo makkelijk meeslepen. Zo’n dag is dan nog steeds een brakke dag maar die gaat ook weer voorbij. Ik zorg voor mezelf door rust te nemen, een mooie meditatie of muziek te luisteren of te gaan wandelen in de natuur.
Die grotere intelligentie waar je uit kunt putten
Als je in een moeilijke situatie die aanwezigheid in het moment vasthoudt, en dus verbonden bent met die grotere intelligentie* wil dat niet zeggen dat je de situatie direct kunt veranderen. Er zijn veel situaties waarin dat niet mogelijk is. Soms kun je niets doen, maar je kunt wel aanwezig blijven met die innerlijke vrede. Heel vaak zul je merken dat er alsnog verandering in de situatie plaatsvindt. Later of op een wijze die je niet zelf zou hebben bedacht.
Voorbeeld: Jaren geleden maakte het vliegtuig waar ik ook in zat, een tussenlanding in Maine (US), middenin een sneeuwstorm. Ik was niet de enige die doodsbang was. Er werd gegild en zachtjes gehuild, de lichten gingen uit en het vliegtuig maakte zodanig onverwachte bewegingen dat iedereen zich vasthield aan de stoel voor zich (alsof ons dat zou kunnen redden).
Naast mij, aan de andere kant van het gangpad, zat een oudere meneer met een kalme glimlach op z’n gezicht rustig voor zich uit te kijken. Hij voelde dat ik naar hem keek denk ik want hij draaide z’n gezicht naar mij toe en zei: ‘vliegtuigen zijn gemaakt om dit soort geweld aan te kunnen, we zijn er bijna’.
Met zijn rust kalmeerde de hele rij
Ik voelde de paniek meteen afnemen. Hij zorgde met zijn rust dat onze hele rij kalm bleef. En gelukkig kwám het goed! Deze situatie heeft mij geïnspireerd om innerlijke rust bij mezelf te gaan zoeken omdat ik had ervaren hoeveel invloed dat niet alleen op mezelf, maar ook op de omgeving heeft, op andere mensen.
Dit was een heel spannende situatie maar in kleinere vorm maken we ze dagelijks mee: in de rij voor de kassa, op het station wanneer de trein vertraging heeft, op straat wanneer een conflict dreigt, in je eigen huis wanneer iemand overprikkeld of boos is etc.
'Niet alleen de angst is besmettelijk maar ook de rust en de vrede'
Dietrich Bonhoeffer (verzetsstrijder, 1906-1945)
Het 12 stappen-plan
In het 12-stappenplan van AA (anonieme alcoholisten) is geloven in een macht/intelligentie* die groter is dan jij (en je verslaving) een belangrijk onderdeel. Dat mag God zijn – zegt het plan – maar ook jouw liefde voor een dierbare. Als het maar iets is dat je boven jezelf en je verslaving stelt en als je maar begrijpt dat JIJ het in ieder geval niet bent.
Dat werkt voor ons allemaal en voor al onze problemen, uitdagingen en verslavingen (daar zijn vele vormen van en als we goed kijken kunnen we bij onszelf vast wel een vorm vinden!)
De andere 11 stappen zijn ook de moeite waard om eens te bekijken:
Hoe blijf je in het hier en nu
- Let steeds op hoe je het huidige moment beoordeelt (negatief of positief?)
- Herinner jezelf eraan om een aantal keren per dag stil te staan en een paar keer diep in-, en uit te ademen.
- Sta een aantal keren per dag stil bij wat je denkt en voelt.
- In plaats van het huidige moment een label te geven, laat het zijn zoals het is.
Blijf dit volhouden totdat het een natuurlijke manier van leven wordt. Jouw standaard instelling.
Die innerlijke vrede heb je steeds bij je. Die had je altijd al maar dat wist je niet of je geloofde het niet. Richt je erop en zet het bewust in (oefen in de rij voor de kassa in de supermarkt). Want dan zul je het gewaar gaan worden, eerst heel klein op de achtergrond maar het zal groeien.
Hier bewust mee aan de slag gaan maakt dat we gaan ervaren dat we meer invloed hebben dan we dachten. Het was immers nooit de bedoeling dat we marionetten zouden zijn.
Geïnspireerd door de lessen van Eckhart Tolle en de lieve wijze medepassagier in het vliegtuig op weg naar huis ♡
Als je dit artikel waardevol vindt wil je me dan helpen deze boodschap te verspreiden? Dat kan door het te delen via de social media knoppen rechts. Alvast dank daarvoor! ♥︎